Cách phân biệt tem chống hàng giả bạn cần biết: Hãy quan sát chất liệu, hoa văn, mã QR và công nghệ bảo mật in trên tem. Dưới đây là hướng dẫn cách nhận biết tem thật – tem giả chi tiết, giúp bạn kiểm tra sản phẩm nhanh và an toàn.
1. Tem chống hàng giả là gì? Vì sao cần phân biệt?
Tem chống giả là loại tem ứng dụng công nghệ đặc biệt trong sản xuất, được gắn trực tiếp lên sản phẩm nhằm hỗ trợ người tiêu dùng kiểm tra nguồn gốc, xuất xứ và phân biệt hàng chính hãng. Các loại tem này thường tích hợp các yếu tố bảo mật cao như tem 7 màu hologram, tem vỡ, tem mã QR hoặc tem điện tử xác thực qua SMS, giúp phát hiện hàng giả, hàng nhái một cách hiệu quả và nhanh chóng.
Hiện nay, các đối tượng làm giả ngày càng sử dụng thủ đoạn tinh vi để qua mặt người tiêu dùng, trong đó phổ biến nhất là làm giả tem chống hàng giả. Một số hình thức thường gặp gồm:
- Sao chép mã QR code: Bằng cách scan và tái sử dụng mã QR thật lên sản phẩm giả, khiến người tiêu dùng quét vẫn hiển thị thông tin hợp lệ.
- In giả tem hologram: Tem 7 màu vốn được xem là khó làm giả, nhưng thực tế vẫn bị làm nhái với độ giống lên đến 90%.
- Làm giả lớp phủ cào trên tem điện tử SMS: Các đối tượng in lớp phủ giống thật để tạo cảm giác “chính hãng”, nhưng mã số bên trong là giả hoặc đã qua sử dụng.
Tìm hiểu chi tiết hơn về: Tem chống hàng giả có thể bị làm giả không?
Dẫn chứng thực tế:
Theo phóng sự của VTV đăng ngày 16/11/2024, trong 6 tháng đầu năm 2024, cả nước đã phát hiện hơn 64.000 vụ hàng giả và hàng nhập lậu, trong đó có hơn 3.000 vụ vi phạm sở hữu trí tuệ. Bài viết nhấn mạnh rằng thủ đoạn làm hàng giả ngày càng tinh vi, đòi hỏi các giải pháp công nghệ mới để tăng khả năng chống hàng giả, hàng nhái trên thị trường.
Để đối phó với tình trạng hàng giả tràn lan, nhiều doanh nghiệp đã triển khai các công nghệ như in mã QR, tem phản quang, tem công nghệ nước, tem đổi màu theo nhiệt độ… như một phần trong chiến lược bảo vệ sản phẩm. Tuy nhiên, khi thủ đoạn làm giả ngày càng tinh vi — đặc biệt trong môi trường thương mại điện tử phát triển mạnh mẽ — những biện pháp này vẫn chưa thật sự triệt để.
Trong bối cảnh đó, cách phân biệt tem chống hàng giả đóng vai trò ngày càng quan trọng, không chỉ giúp người tiêu dùng tự bảo vệ mình, mà còn hỗ trợ doanh nghiệp củng cố niềm tin và kiểm soát thị trường tốt hơn.
2. Các cách phân biệt tem chống hàng giả phổ biến hiện nay
Hiểu rõ cách phân biệt tem chống hàng giả giúp người tiêu dùng nhận biết sản phẩm chính hãng dễ dàng hơn. Dưới đây là các phương pháp phổ biến được áp dụng hiện nay.
Phân biệt dựa trên hình thức bề ngoài
Đây là cách phân biệt tem chống hàng giả đơn giản và cơ bản nhất, chỉ cần quan sát bằng mắt thường. Người tiêu dùng nên chú ý đến các đặc điểm sau:
- Chất lượng in ấn: Tem thật có đường nét sắc sảo, màu sắc rõ ràng. Tem giả thường mờ, dễ nhòe, in lệch.
- Lớp phủ cào: Tem thật dùng lớp phủ nhám, khó bong tróc. Tem giả dễ bong, sần sùi hoặc dính tay.
- Viền tem: Tem thật có đường cắt chuẩn, không răng cưa hoặc sờn mép.
- Hiệu ứng quang học: Tem thật sử dụng hologram 3D đổi màu theo góc nhìn. Tem giả chỉ là ảnh dán cố định.
Cách phân biệt tem chống hàng giả dựa trên công nghệ tích hợp
Một trong những cách phân biệt tem chống hàng giả phổ biến hiện nay là dựa vào công nghệ xác thực được tích hợp trên tem, như mã QR, mã SMS hoặc mã serial độc quyền. Quy trình thực hiện thường bao gồm các bước sau:
- Quét mã QR hoặc cào lấy mã serial
- Thực hiện quét bằng app hoặc gửi tin nhắn
- Nhận phản hồi từ hệ thống xác thực (thành công hoặc không hợp lệ)
- Nếu mã đã được sử dụng trước đó, có thể là tem giả
- Gửi báo cáo nghi ngờ đến doanh nghiệp hoặc cơ quan chức năng
Hiện nay, phần mềm quét tem chống hàng giả ngày càng được tích hợp công nghệ AI, phân tích hành vi quét bất thường, giúp doanh nghiệp chủ động phát hiện hành vi gian lận ngay từ sớm.
Dùng công cụ hỗ trợ kiểm tra
Cách phân biệt tem chống hàng giả không chỉ dựa vào quan sát bằng mắt thường, mà còn có thể thực hiện thông qua các công cụ công nghệ hiện đại. Để xác thực nguồn gốc và kiểm tra tính chính hãng của sản phẩm, người tiêu dùng tại Việt Nam ngày nay thường sử dụng các ứng dụng quét mã vạch và mã QR.
Đây là một trong những phương pháp hiệu quả, hỗ trợ người dùng nhanh chóng xác định tem thật – giả. Dưới đây là một số ứng dụng phổ biến và đáng tin cậy mà bạn có thể sử dụng trong quá trình phân biệt tem chống giả:
- App iCheck Scan: Phát triển bởi Công ty Cổ phần iCheck, ứng dụng này cho phép quét mã vạch và mã QR để truy xuất thông tin chi tiết về sản phẩm, bao gồm nhà sản xuất, giá cả và đánh giá từ cộng đồng.
- VietCheck: Được phát triển bởi Công ty Mã Hóa Việt Nam, VietCheck hỗ trợ quét tem chống giả, mã QR và barcode, giúp người tiêu dùng xác minh tính xác thực của sản phẩm một cách nhanh chóng.
- Xác Thực: Chống làm giả: Đây là ứng dụng chính thức do Công ty CP Mã hóa Việt Nam phát triển, hỗ trợ quét mã QR và mã vạch trên tem chống giả để truy xuất thông tin sản phẩm.
- Barcode Việt: Ứng dụng này cho phép quét mã vạch và mã QR, cung cấp thông tin về sản phẩm nội địa và quốc tế, giúp người dùng kiểm tra nguồn gốc và đánh giá chất lượng sản phẩm.
- Zalo QR Scanner: Tích hợp trong ứng dụng Zalo, công cụ này cho phép quét mã QR để truy cập thông tin sản phẩm hoặc liên kết liên quan một cách thuận tiện.
Ngoài ra, người tiêu dùng có thể sử dụng tổng đài tin nhắn của nhà sản xuất hoặc nhà phân phối để xác thực sản phẩm. Thông thường, sau khi cào lớp phủ trên tem, bạn sẽ nhận được mã số và gửi tin nhắn theo cú pháp hướng dẫn để kiểm tra tính chính hãng.
Lưu ý: Nếu kết quả kiểm tra không hiển thị thông tin hoặc thông báo “mã không tồn tại”, có khả năng sản phẩm đó là hàng giả hoặc chưa được đăng ký trong hệ thống. Trong trường hợp này, nên liên hệ trực tiếp với nhà sản xuất hoặc nhà phân phối để được hỗ trợ và xác minh thêm.
Tìm hiểu thêm: Giải pháp chống hàng giả cho doanh nghiệp và người tiêu dùng
Bảng tổng hợp các cách phân biệt tem chống hàng giả
| Phương pháp | Ưu điểm | Dễ áp dụng | Dành cho ai? |
| Quan sát bằng mắt | Nhanh, đơn giản | ✅✅✅ | Người dùng |
| Quét QR code | Chính xác cao | ✅✅ | Người dùng có smartphone |
| Dùng đèn UV | Bảo mật cao | ✅ | Nhà phân phối, kiểm tra chuyên sâu |
| Cào lớp phủ và gửi SMS | Phản hồi tức thì | ✅✅✅ | Người dùng phổ thông |
| Tem đổi màu (Nhiệt/ áp lực/ nước) | Khó làm giả | ✅ | Người kiểm định, kiểm tra tại điểm bán |
3. Các loại tem chống giả trên thị trường và cách kiểm tra từng loại
Tem QR Code
- Cách kiểm tra: Dùng điện thoại quét mã QR → hiện thông tin sản phẩm
- Dấu hiệu tem giả: Không hiện thông tin, chuyển đến website lạ, mã không tồn tại
- Lưu ý: Chỉ quét được 1 lần nếu là tem có mã duy nhất
Tem Hologram (3D đổi màu)
- Đặc điểm: Có hiệu ứng đổi màu khi nghiêng tem theo góc sáng
- Cách kiểm tra: Nghiêng tem → Xem hiệu ứng đổi hình ảnh, logo nổi
- Dấu hiệu tem giả: Hình ảnh cố định, không đổi màu, không nổi
Tem SMS phủ cào
- Cách kiểm tra: Cào mã → nhắn tin theo cú pháp gửi đến tổng đài → nhận phản hồi
- Lưu ý: Nếu báo “mã đã dùng” khi bạn chưa từng gửi → có thể tem đã bị sao chép
- Dấu hiệu giả: Mã sai cú pháp, gửi không phản hồi
Tem UV – phát sáng dưới đèn cực tím
- Phù hợp: Sản phẩm cao cấp như rượu ngoại, dược phẩm, mỹ phẩm
- Cách kiểm tra: Chiếu đèn UV → ký hiệu đặc biệt hiện ra
- Dấu hiệu tem giả: Không phát sáng hoặc hình ảnh sai chuẩn
4. Lưu ý khi tự kiểm tra tem chống hàng giả
Cách phân biệt tem chống hàng giả là một bước quan trọng giúp người tiêu dùng xác minh nguồn gốc và tính chính hãng của sản phẩm. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng việc kiểm tra tem chỉ nên được xem là một phần trong quá trình đánh giá tổng thể.
Trên thực tế, tem chống giả hoàn toàn có thể bị làm nhái hoặc sao chép với hình thức ngày càng tinh vi, khiến người tiêu dùng dễ nhầm lẫn nếu chỉ dựa vào hình thức bên ngoài.
Vì vậy, khi tự kiểm tra tem chống giả, cần lưu ý kết hợp thêm các yếu tố sau:
- Quan sát bao bì sản phẩm: Kiểm tra chất liệu, màu sắc, phông chữ in ấn, nhãn mác… có rõ ràng, sắc nét và đồng đều hay không. Hàng giả thường có bao bì kém chất lượng, dễ bị nhòe, lem mực hoặc sai chính tả.
- Chỉ mua sản phẩm tại địa điểm uy tín: Ưu tiên các cửa hàng được ủy quyền, đại lý chính hãng hoặc sàn thương mại điện tử có kiểm duyệt nhà bán.
- Yêu cầu hóa đơn và chứng từ hợp lệ: Đây là căn cứ pháp lý để khiếu nại, bảo hành hoặc truy xuất nguồn gốc nếu phát hiện sản phẩm có dấu hiệu giả mạo.
Checklist cần kiểm tra trên tem
- Tem còn nguyên vẹn: Không bị rách, tróc, bong mép hay có dấu hiệu đã bóc/cào trước đó.
- Mã số trên tem rõ ràng: Không bị nhòe, mất ký tự, và đặc biệt không bị trùng lặp với sản phẩm khác nếu tra cứu.
- Quét mã QR hoặc nhắn tin SMS xác thực: Hệ thống phải phản hồi đúng tên sản phẩm, nhà sản xuất và trạng thái mã chưa được sử dụng trước đó. Nếu báo lỗi hoặc “mã không tồn tại”, cần nghi ngờ về tính thật giả của sản phẩm.
5. Trường hợp phát hiện tem giả – cần làm gì?
Trong quá trình áp dụng cách phân biệt tem chống hàng giả, nếu người tiêu dùng nghi ngờ tem có dấu hiệu bị làm giả hoặc bất thường, cần bình tĩnh và xử lý theo đúng quy trình.
Việc phản ứng đúng cách không chỉ giúp bảo vệ bản thân khỏi nguy cơ mua phải hàng kém chất lượng, mà còn góp phần ngăn chặn tình trạng hàng giả lan rộng trên thị trường, bảo vệ cộng đồng tiêu dùng và uy tín thương hiệu chân chính.
Dưới đây là 4 bước cần thực hiện khi phát hiện tem nghi giả.
- Ngừng sử dụng sản phẩm ngay lập tức để tránh các nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe (đặc biệt với thực phẩm, mỹ phẩm, dược phẩm…) hoặc gây thiệt hại tài sản trong trường hợp sản phẩm điện tử, máy móc.
- Liên hệ với nơi bán hoặc nhà phân phối: Gửi phản hồi đến đơn vị bán hàng để họ kiểm tra lại nguồn hàng và xử lý. Trong nhiều trường hợp, nơi bán có thể hỗ trợ xác minh và đổi trả sản phẩm nếu được phát hiện là hàng không chính hãng.
- Gửi thông tin tem và hình ảnh sản phẩm cho doanh nghiệp sản xuất: Cung cấp đầy đủ ảnh chụp tem (cận cảnh mã QR/mã số), bao bì sản phẩm, hóa đơn mua hàng, cùng mô tả nghi vấn đến bộ phận chăm sóc khách hàng của hãng để được xác minh chính thức.
- Gửi đơn khiếu nại đến Cục Quản lý Thị trường: Nếu xác định sản phẩm là hàng giả, người tiêu dùng có quyền gửi đơn khiếu nại hoặc phản ánh đến Tổng đài 1900 888 655 của Tổng cục Quản lý thị trường, hoặc qua website chính thức: https://dms.gov.vn/, để cơ quan chức năng tiếp nhận và xử lý.
6. Câu hỏi thường gặp khi kiểm tra tem chống hàng giả
Kiểm tra tem có chắc chắn biết sản phẩm thật – giả không?
→ Không, chỉ chính xác khi tem kết nối hệ thống của nhà sản xuất.
Nếu tem là thật, nhưng sản phẩm bên trong bị thay thì sao?
→ Vẫn có thể bị tráo, cần tem niêm phong hoặc quy trình đóng gói chặt chẽ
Có thể tự tạo tem chống giả được không?
→ Không. Tự in chỉ mức cơ bản, muốn an toàn phải dùng công nghệ và hệ thống chuyên nghiệp.
App nào kiểm tra tem hiệu quả nhất?
→ App chính thức của nhà sản xuất hoặc nền tảng chống giả uy tín như iCheck Scan, VietCheck, Barcode Việt, Xác thực : Chống hàng giả…
Kết luận
Hiểu rõ cách phân biệt tem chống hàng giả không chỉ là kỹ năng cần thiết đối với người tiêu dùng mà còn là một phần quan trọng trong chiến lược bảo vệ thương hiệu của doanh nghiệp. Với người tiêu dùng, việc dành thời gian quan sát tem, kiểm tra mã xác thực hay so sánh đặc điểm bảo mật là bước đầu tiên để đảm bảo sản phẩm an toàn, chính hãng. Với doanh nghiệp, giải pháp chống hàng giả không chỉ là dùng tem xác thực, mà còn bao gồm hướng dẫn sử dụng, truyền thông rõ ràng và tích hợp công nghệ quản lý dữ liệu quét tập trung.
Dù bạn là người mua hay người bán, nắm vững cách phân biệt tem chống hàng giả chính là chìa khóa để cùng nhau xây dựng một thị trường minh bạch, an toàn và đáng tin cậy hơn.
